Εύα Θεοτοκάτου (1940 – 2012)
«Η κορυφαία στιγμή των Ιουλιανών ήταν ίσως η Πανεργατική απεργία στις 27 Ιούλη. Όλη η Αθήνα νέκρωσε εκείνη τη μέρα και μια τεράστια λαοθάλασσα κατευθύνθηκε προς το Σύνταγμα, παρά τις εκκλήσεις στελεχών της ΕΔΑ να «σεβαστεί» η διαδήλωση τις απαγορεύσεις της αστυνομίας.»
«Oι δικοί μας ανησυχούσαν μαζί με μας αλλά για άλλους λόγους, η δική μας ανησυχία τους τρόμαζε τόσο που φοβούνταν ότι θα εμπλακούμε κι εμείς μ’ αυτούς που δεν εγνώρισαν παρά ήττα και όλεθρο. Οι συμβουλές τους ήταν «μην ανακατεύεσαι», «κάτσε στ’ αβγά σου», «τι δουλειά έχεις εσύ» κ.α.. Δεν είχαν τη γνώση και τη δύναμη ν’ ανοίξουν πολιτικό διάλογο, να μας θέσουν ερωτήματα και ν’ αναπτύξουν επιχειρήματα, αγρίευαν μαζί μας, ένοιωθαν προδομένοι που δεν ακολουθούσαμε το παράδειγμα της συμβιβασμένης ζωής τους, έβγαινε ο πανικός που τους κατάτρεχε σ’ όλη τη ζωή τους, ζωή αβέβαιη, ζωή περιθωρίου, βιωμένος αποκλεισμός, αμάθεια και επιθετικότητα. (…)»
«Στο τέλος των 66 μου χρόνων μπήκα για τα καλά στο “Σωτηρία”, μετά από 12 μέρες αϋπνίας, αφού τα πνευμόνια μου δεν μπορούσαν άλλο να μου φέρουν αέρα.
Με ξάπλωσαν σ’ ένα άχρωμο δωμάτιο κι άρχισα να κοιμάμαι εξουθενωμένη, με το σωληνάκι του οξυγόνου κολλημένο στα ρουθούνια, τις ενέσεις στο καθετηράκι και τις εισπνοές από νεφελοποιητές.
Όταν άνοιγα πού και πού τα μάτια, μες από το δικό μου το νεφελοποίημα, διέκρινα τα πρόσωπα των παιδιών μου και των αγαπημένων και πιστών φίλων που μαζί τους έφτιαξα το χώρο μέσα στο χρόνο που έχω ζήσει.
Μετά από 5 μήνες, πολύ κουρασμένη ακόμα ανασύνθεσα τα πιο δυνατά συναισθήματα που είχαν ξεπηδήσει στην ψυχή μου αυτόνομα, ελεύθερα, κι αδιάφορα για τις αντοχές μου.
…. Και πνίγηκα από την ανάγκη να καταγράψω όσα δύσκολα κι υπέροχα, άδικα και παθιασμένα, ρομαντικά και σαρκαστικά, αστεία και δακρύβρεκτα βγήκαν από μέσα μου στο ταξίδι αυτό, να φωτίσω όλες τις πτυχές, ν’ αδειάσω, και να φύγω ήσυχη
… να βρώ την ανυπαρξία που μου ταιριάζει.»
(από το βιβλίο της “Τόσα που Θυμάμαι”)
Μικρό βιογραφικό
H Εύα Θεοτοκάτου γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1940, τέλειωσε την εκεί Βαλλιάνειο Εμπορική Σχολή, τη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά κι ένα μεταπτυχιακό στο Παρίσι…
Δούλεψε σαν πωλήτρια σε μαγαζί και σε εγκυκλοπαίδειες, υπάλληλος γραφείου σε τεχνικές εταιρίες, κοστολόγος σε δυο βιομηχανίες, βοηθός στη Βιομηχανική Σχολή στο μάθημα της Γενικής Λογιστικής όπου η εξέλιξη της διακόπηκε μετά από σύγκρουση με καθηγητή, πρωτοστάτησε στη συνδικαλιστική οργάνωση του “περήφανου ΕΔΠ”, έφυγε μετά από 27 χρόνια και έγινε σύμβουλος για τους άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, συντόνισε πολλά σεμινάρια σε πάσης φύσεως άνεργους και μη σ’ όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια, έκανε έρευνες αλιευτικού περιεχόμενου, υλοποίησε ένα πρόγραμμα μεγάλο τοπικής ανάπτυξης, προωθεί τις ιδέες της “Περιεκτικής Δημοκρατίας” και οργανώνει μια εταιρία μη κερδοσκοπική για την υποστήριξη ανθρώπων με καρκίνο. Έχει δυο παιδιά και δυο εγγόνια, έπαθε, καρκίνο στο μαστό, κατέφυγε σε εναλλακτικές, θεραπείες με συνέπεια αρκετές μεταστάσεις, χημειοθεραπεύεται και εξακολουθεί να χαίρεται τους ανθρώπους και τη ζωή της.
Γεια σου Εύα
Μηνύματα από συντρόφους και συντρόφισσες
Εύα Θεοτοκάτου (1940 – 2012)
«Η κορυφαία στιγμή των Ιουλιανών ήταν ίσως η Πανεργατική απεργία στις 27 Ιούλη. Όλη η Αθήνα νέκρωσε εκείνη τη μέρα και μια τεράστια λαοθάλασσα κατευθύνθηκε προς το Σύνταγμα, παρά τις εκκλήσεις στελεχών της ΕΔΑ να «σεβαστεί» η διαδήλωση τις απαγορεύσεις της αστυνομίας.»
«Oι δικοί μας ανησυχούσαν μαζί με μας αλλά για άλλους λόγους, η δική μας ανησυχία τους τρόμαζε τόσο που φοβούνταν ότι θα εμπλακούμε κι εμείς μ’ αυτούς που δεν εγνώρισαν παρά ήττα και όλεθρο. Οι συμβουλές τους ήταν «μην ανακατεύεσαι», «κάτσε στ’ αβγά σου», «τι δουλειά έχεις εσύ» κ.α.. Δεν είχαν τη γνώση και τη δύναμη ν’ ανοίξουν πολιτικό διάλογο, να μας θέσουν ερωτήματα και ν’ αναπτύξουν επιχειρήματα, αγρίευαν μαζί μας, ένοιωθαν προδομένοι που δεν ακολουθούσαμε το παράδειγμα της συμβιβασμένης ζωής τους, έβγαινε ο πανικός που τους κατάτρεχε σ’ όλη τη ζωή τους, ζωή αβέβαιη, ζωή περιθωρίου, βιωμένος αποκλεισμός, αμάθεια και επιθετικότητα. (…)»
«Στο τέλος των 66 μου χρόνων μπήκα για τα καλά στο “Σωτηρία”, μετά από 12 μέρες αϋπνίας, αφού τα πνευμόνια μου δεν μπορούσαν άλλο να μου φέρουν αέρα.
Με ξάπλωσαν σ’ ένα άχρωμο δωμάτιο κι άρχισα να κοιμάμαι εξουθενωμένη, με το σωληνάκι του οξυγόνου κολλημένο στα ρουθούνια, τις ενέσεις στο καθετηράκι και τις εισπνοές από νεφελοποιητές.
Όταν άνοιγα πού και πού τα μάτια, μες από το δικό μου το νεφελοποίημα, διέκρινα τα πρόσωπα των παιδιών μου και των αγαπημένων και πιστών φίλων που μαζί τους έφτιαξα το χώρο μέσα στο χρόνο που έχω ζήσει.
Μετά από 5 μήνες, πολύ κουρασμένη ακόμα ανασύνθεσα τα πιο δυνατά συναισθήματα που είχαν ξεπηδήσει στην ψυχή μου αυτόνομα, ελεύθερα, κι αδιάφορα για τις αντοχές μου.
…. Και πνίγηκα από την ανάγκη να καταγράψω όσα δύσκολα κι υπέροχα, άδικα και παθιασμένα, ρομαντικά και σαρκαστικά, αστεία και δακρύβρεκτα βγήκαν από μέσα μου στο ταξίδι αυτό, να φωτίσω όλες τις πτυχές, ν’ αδειάσω, και να φύγω ήσυχη
… να βρώ την ανυπαρξία που μου ταιριάζει.»
(από το βιβλίο της “Τόσα που Θυμάμαι”)
Μικρό βιογραφικό
H Εύα Θεοτοκάτου γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1940, τέλειωσε την εκεί Βαλλιάνειο Εμπορική Σχολή, τη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά κι ένα μεταπτυχιακό στο Παρίσι…
Δούλεψε σαν πωλήτρια σε μαγαζί και σε εγκυκλοπαίδειες, υπάλληλος γραφείου σε τεχνικές εταιρίες, κοστολόγος σε δυο βιομηχανίες, βοηθός στη Βιομηχανική Σχολή στο μάθημα της Γενικής Λογιστικής όπου η εξέλιξη της διακόπηκε μετά από σύγκρουση με καθηγητή, πρωτοστάτησε στη συνδικαλιστική οργάνωση του “περήφανου ΕΔΠ”, έφυγε μετά από 27 χρόνια και έγινε σύμβουλος για τους άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, συντόνισε πολλά σεμινάρια σε πάσης φύσεως άνεργους και μη σ’ όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια, έκανε έρευνες αλιευτικού περιεχόμενου, υλοποίησε ένα πρόγραμμα μεγάλο τοπικής ανάπτυξης, προωθεί τις ιδέες της “Περιεκτικής Δημοκρατίας” και οργανώνει μια εταιρία μη κερδοσκοπική για την υποστήριξη ανθρώπων με καρκίνο. Έχει δυο παιδιά και δυο εγγόνια, έπαθε, καρκίνο στο μαστό, κατέφυγε σε εναλλακτικές, θεραπείες με συνέπεια αρκετές μεταστάσεις, χημειοθεραπεύεται και εξακολουθεί να χαίρεται τους ανθρώπους και τη ζωή της.
Γεια σου Εύα
Μηνύματα από συντρόφους και συντρόφισσες
Η Εύα υπήρξε ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος, με βαθειά κουλτούρα, καθαρό μυαλό και έβλεπε τα πράγματα από την σκοπιά του ανθρώπου που αγωνίζεται ένθερμα για τις ιδέες και τα ιδεώδη του. Πάντα ένιωθα συγκίνηση, διαβάζοντας τα μηνύματά της, την αφοσίωσή της στις ιδέες της Π.Δ. και αναρωτιόμουν πώς τα καταφέρνει και βλέπει τα πράγματα τόσο καθαρά και με τόση αντικειμενικότητα και παρρησία. Υπήρξε μια από τις λίγες Ελληνίδες που διείσδυσε τόσο πολύ στα προβλήματα της εποχής μας και του τόπου μας και επέδειξε μοναδικό αγωνιστικό ήθος και συνέπεια στις ιδέες της. Θα την θυμόμαστε πάντα με αγάπη και θαυμασμό.
Παναγιώτης Κουμεντάκης
Την Εύα δεν μπορώ να αποχωριστώ γιατί αυτά που πήρα από τις σύντομες αλλά μεστές πάντα προσωπικές μας συναντήσεις στην Αθήνα, και κυρίως τις συχνές τηλεφωνικές μας συζητήσεις και την αυτοβιογραφία της, την αδιαπραγμάτευτη ειλικρίνειά της στο προσωπικό και πολιτικό επίπεδο, τον ασυμβίβαστο χαρακτήρα της, την ηθική της δύναμη, την ακατάβλητη προσπάθεια και επιμονή της να ξεπερνά τα δύσκολα προβλήματα υγείας της και η δίψα της για προσωπική ποιότητα ζωής και συνεχή πολιτικό αγώνα, το ενδιαφέρον της για τους συντρόφους της στο προσωπικό και πολιτικό επίπεδο, όλα αυτά δεν μπορώ να τα ξεχάσω. Σ’ ευχαριστώ Εύα που σε συνάντησα στη ζωή μου.
Σία Φωτοπούλου
Γεια σου Εύα.
Η Εύα ήταν από τους λίγους ανθρώπους στην Αριστερά που έμειναν συνεπείς στα νεανικά τους όνειρα για μια άλλη κοινωνία, και πάλευε μέχρι τη τελευταία μέρα της ζωής της γι αυτά. Με μια εντιμότητα και ένα ήθος που σπάνια συναντά κανείς και προπαντός με τη σεμνότητα του ανθρώπου που κάνει κάτι μόνο γιατί το πιστεύει και όχι για οποιουδήποτε είδους προβολή, όπως άλλωστε και όλα τα άλλα μέλη του δικτύου της ΠΔ που είχα την ευτυχία να γνωρίσω. Παρακολουθούσε τις ομιλίες μου ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, σαν απλή ακροάτρια, χωρίς να με πλησιάσει παρά πολύ αργότερα, οπότε και άρχισε η στενή συνεργασία μας όταν έγινε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του Δικτύου ΠΔ στην Ελλάδα. Από τότε η Εύα μετείχε σε κάθε εκδήλωση, πάντα σαν ακροάτρια και συνομιλήτρια, παρόλο που στο τοπικό της περιβάλλον, τη Κέρκυρα, αλλά και στην Αθήνα που είχε περάσει πολλά χρόνια της ζωής της, είχε αναπτύξει έντονη δραστηριότητα για αυτά που πίστευε. Και παρ’ όλη την βαριά αρρώστια που την χτύπησε τα τελευταία χρόνια δεν το έβαλε ποτέ κάτω. Συνέχισε να παλεύει, αυτή το φορά για ένα αγώνα που ήξερε ότι δεν μπορούσε να νικήσει, αλλά, όπως πάντα στη ζωή της, δεν πάλευε για τη νίκη, πάλευε για την πάλη, για τον Ωραίο Αγώνα που δίνει νόημα στη ζωή.
Γεια σου Εύα.
Τάκης Φωτόπουλος
Συνάντησα την Εύα ταυτόχρονα σχεδόν και με αφορμή τις πρώτες επαφές μου με το Πρόταγμα της Περιεκτικής Δημοκρατίας. Στη μακρόχρονη από τότε κοινή πορεία μας είχα την τύχη να γνωρίσω έναν άνθρωπο με σπάνια χαρίσματα, αποκτήματα ενός διαφορετικού τρόπου ζωής, παντρεμένα με ένα διαρκή αγώνα αμφισβήτησης και σύγκρουσης με κάθε τι ήταν αντίθετο στα δημοκρατικά ιδεώδη της, σε ό,τι διεύρυνε με τρόπο βίαιο την κοινωνική ανισότητα, με όλους όσους στήριζαν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η προσφορά της στον ουτοπικό (με τη θετική έννοια του όρου) αυτό αγώνα συνεχής, ανιδιοτελής ,απλόχερη σε κάθε συλλογικό εγχείρημα, σε κάθε ατομική προσπάθεια ήταν ανεκτίμητη. Φωτεινό παράδειγμα για τους φίλους της, την οικογένεια της, πολύτιμη σύντροφος για όλους μας που πορευτήκαμε μαζί στο Δίκτυο για την Περιεκτική Δημοκρατία, δύσκολα θα συνηθίσουμε στο γεγονός του θανάτου της. Για μένα επώδυνο πιότερο ακόμα αφού υπήρξε ανεκτίμητη προσωπική Φίλη. Εύα, δεν μπορείς πλέον να μας δεις, να μας ακούσεις, να μας διαβάσεις, δεν θα συναντηθούμε ποτέ πια. Μα θα είσαι εδώ κοντά μας να μας θυμίζεις ότι τίποτα δεν πεθαίνει όταν δεν το σβήσουμε από την μνήμη μας.
Σπύρος
Δεν έφυγε απλά μια πολύ άξια συντρόφισσα, αλλά ένας πολύ μεγαλόψυχος και γενναίος άνθρωπος. Ποτέ δεν πρόκειται να ξεχάσω την ψυχραιμία και το χιούμορ με το οποίο αντιμετώπιζε τον καρκίνο της. Η Εύα προκαλούσε με την ήρεμη δύναμη της και τον παρά πόδα τσαμπουκά της, μια αίσθηση ασφάλειας και γαλήνης, εμπιστοσύνης και διορατικότητας. Αυτή την τάση που είχε να μοιράζεται τα πάντα ανιδιοτελώς, την μετέδιδε σχεδόν αστραπιαία στους γύρω της.
Η Εύα είναι ο Νέος Τύπος Ανθρώπου στο σύστημα της Περιεκτικής Δημοκρατίας.
Θα τη θυμόμαστε για πάντα.
Γ.
Μια δυσαναπλήρωτη απώλεια για το κίνημα… Η λύπη είναι μεγάλη για το χάσιμο μιας πραγματικά σπάνιας αγωνίστριας και ενός μοναδικού χαρακτήρα, που όπως γράφει και στον τίτλο του βιβλίου της (το οποίο δυστυχώς δεν έχω διαβάσει) “απελευθερώθηκε” με αφορμή τη φοβερή περιπέτεια της με τον καρκίνο, μια περιπέτεια που αποδείχτηκε δυστυχώς και μοιραία μετά από τη μακρόχρονη και γενναία πάλη. Αν θυμάμαι καλά η ίδια η Εύα μας είχε πει ότι πιστεύει ακράδαντα πως η περιπέτεια της εν πολλοίς οφείλεται στην άθλια ποιότητα ζωής που μας επιβάλλει το σύστημα, με την οικολογική και βιολογική κρίση που το συνοδεύει, οδηγώντας σε υποβάθμιση και υποτέλεια τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και σε οριστική καταστροφή τη φύση.
Με την Εύα είχαμε αναπτύξει μια ιδιαίτερη επαφή τα λίγα σχετικά χρόνια που είμαι στο δίκτυο (έστω και από μακριά) και παρά τα δικά μου «κολλήματα» στις διαπροσωπικές επαφές, αγκάλιασε με ενθουσιασμό τις κοινωνικές μου ανησυχίες και τους προσωπικούς προβληματισμούς μου από την πρώτη στιγμή. Οι διάλογοι που είχαμε στο δίκτυο (και ειδικά πέρσι τέτοια εποχή) θα μου είναι για πάντα πολύτιμοι και θα μου θυμίζουν τη διεισδυτικότητα και ευαισθησία της σε πλήθος θεμάτων που έχουν να κάνουν όχι απλά με “αφηρημένη” ανάλυση αλλά με την καθημερινή μας ζωή. Πολύ κρίμα επίσης που, με τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε και λόγω της κρίσης που άλλαξε αναγκαστικά την «ατζέντα» των εξελίξεων, παρότι ήταν εξαιρετικά δραστήρια μέχρι την τελευταία στιγμή, δεν πρόλαβε να γράψει τα κείμενα που σχεδίαζε για το περιοδικό με μια θεματολογία μάλιστα που απουσιάζει από την αρθρογραφία μας.
Πάνος
«Η ενασχόληση μου με την υπόθεση της Π.Δ. είναι τόσο ζωτική που νομίζω ότι γι΄ αυτό έχω ακόμα ζωτικές αντοχές»
ΕΥΑ,
Δεν έτυχε να δω το πρόσωπο σου, δεν κοίταξα ποτέ στα μάτια σου. Είδα όμως βαθειά στην ψυχή σου: ένα δώρο ήταν το γράμμα σου, που έλαβα αναπάντεχα, καινούργια εγώ στην προσέγγιση του Δικτύου. Η φωτιά της ζωής μέσα σου -έτσι το’ νιωσα απο την πρώτη αράδα ως την τελευταία- σε ώθησε να κάνεις και αυτό , αυτή την απεύθυνσή σου σε μένα, μη θέλοντας να αφήσεις καμιά δυνατότητα ανεκμετάλλευτη, καμιά ευκαιρία να δώσεις, από την πλούσια πορεία της ζωής σου, σκέψεις, κατευθύνσεις, οδηγίες, στήριξη, ενθάρρυνση. Η γενναιοδωρία σου γέμιζε χρώματα τα κενά ανάμεσα στα γραφόμενα – λαμπρά κόκκινα και χρυσαφιά, έτσι τα βλεπα-.
Κι η πίστη σου στον Αγώνα μας : “γι’ αυτό νομίζω έχω ακόμη ζωτικές δυνάμεις” έγραφες. – Ναι, Εύα, η ζωή ως Αγώνας είναι Ζωή που αξίζει να την ζεις! Για την Ελευθερία, όπου μόνο εκεί θα μπορούν πλέρια να πραγματώνονται οι Αξίες μας! Έχοντας επίγνωση -μεσ’ στη κυριαρχούσα αθλιότητα- ότι δεν μας φτάνουν τα ατομικά χρονικά μας όρια.Τα όνειρα μας όμως είναι πιο ζωντανά από όλες τις πραγματικότητες γύρω μας, είναι ζωοφόρα… Και η περιπέτεια της ζωής μας, που συνειδητά κάθε στιγμή επιλέγουμε, ό,τι πιο πλούσιο, άξιο κι ωραίο!
Δάκρυα κυλούν από τα μάτια μου. Η θλίψη υπάρχει. Όμως το ξέρω : όσους πλησίασες -κι από μακρυά ακόμη- τους άγγιξες, άφησες το ίχνος σου, αποτύπωμα της σκέψης, της ευαισθησίας, του ήθους, τ’ ονείρου σου. Και σπόρο, σπόρο ζωής που έπεφτε στο διάβα σου από το ξεχείλισμα της ψυχής σου.
Κι έτσι, Εύα, συνεχίζουμε, προχωράμε! Θα σε βρίσκουμε μπροστά!
Φ.
Η διορατικότητα της Φ. για τον σπάνιο άνθρωπο που δεν τελείωσε να προσφέρει και μετά το θάνατό της, τώρα ένα ”γεια σου Εύα” βγαίνει από όλους μας μια και πάντα θα μας συντροφεύει με όλα όσα είχε πει, γράψει, βιώσει.
σ.τ
Την Εύα είχα καταφέρει να συναντήσω από κοντά μόνο μια φορά στην Κέρκυρα όπου κάναμε μια πολύ όμορφη συζήτηση μαζί με τον Σπύρο. Θα θυμάμαι για πάντα αυτή τη συνάντηση.
Ο τρόπος που αντιμετώπιζε τον καρκίνο της όπως είπε και ο Γιάννης ήταν τέτοιος που κάνει ακόμα πιο δύσκολο να πιστέψουμε ότι έφυγε. Σου έδινε την εντύπωση πως ό,τι και αν έχει θα το ξεπερνάει. Η θλίψη είναι μεγάλη. Είχαμε τόσα πολλά και σημαντικά να μοιραστούμε.
Με συγκίνησε ιδιαίτερα η δήλωση του Γ.: Η Εύα είναι ο Νέος Τύπος Ανθρώπου στο σύστημα της Περιεκτικής Δημοκρατίας.
και η δικιά της:
… να βρώ την ανυπαρξία που μου ταιριάζει.
άρης
Τα συλλυπητήρια και απο μένα για την Εύα, στους συγγενείς και φίλους. Δεν είχα την τύχη να την γνωρίσω απο κοντά αλλά διάβαζα πάντα με ευχαρίστηση τα μηνύματα της στο δίκτυο μας και θαύμαζα τη δίψα και δυναμικότητα που έβγαινε απο τις παρεμβάσεις /συζητήσεις που είχε τόσο στο δίκτυο αλλά και αυτά που μας μετέφερε απο την τοπική κοινωνία που ζούσε.
Με εκτίμηση
Κώστας Κ.